Խարբերդ, Ակնի վարժարանի սաները 1889թ․։ Առջեւի շարքում աջից 4-րդը Սիամանթոն է։
Сообщения
Լո՜յս, Արարիչ լուսոյ, առաջին Լոյս, Բնակեալդ ի լոյս յանմատոյց, Հայր երկնաւոր, Ի դասուց լուսեղինաց օրհնեալ. Ի ծագել լուսոյ առաւօտուս, ծագեա՛ ի հոգիս մեր զլոյս քո իմանալի: Լո՜յս, Ի լուսոյ ծագումն, արեգակն արդար Անճառ ծնունդ Հօր, Որդի. Յառաջ քան զարեւ անուն քո գովեալ ընդ Հօր. Ի ծագել լուսոյ առաւօտուս, ծագեա՛ ի հոգիս մեր զլոյս քո իմանալի: Լո՜յս, Ի Հօրէ բղխումն աղբիւր բարութեան, Հոգիդ Սուրբ Աստուծոյ. Մանկունք Եկեղեցւոյ ընդ հրեշտակս զքեզ բարեբանեն. Ի ծագել լուսոյ առաւօտուս, ծագեա՛ ի հոգիս մեր զլոյս քո իմանալի: Լո՜յս, Երրեակ եւ մի անբաժանելի Սուրբ Երրորդութիւն. Զքեզ ընդ երկնայնոցն երկրածինքս միշտ փառաւորեմք. Ի ծագել լուսոյ առաւօտուս, ծագեա՛ ի հոգիս մեր զլոյս քո իմանալի:
Ստամբուլի հայկական կղզու պատմությունը Բոսֆորի նեղուցի կենտրոնում գտնվող երկու կղզիներից մեկը (մյուսը՝ հայտնի Kız Kulesi-ն), որ հայտնի է «Սուադա» կամ «Գալաթասարայ ադա» անուններով, 19-րդ դարում՝Գալաթասարայի կղզին դեռևս 1872թ.-ին օսմանյան սուլթաններից Աբդուլազիզի կողմից շնորհվել է հայտնի պոլսահայ Բալյանների գերդաստանից։(Օսմանյան պատմության ամենանշանավոր ճարտարապետների ընտանիքներից մեկը) Աբդուլ Համիդ 2-րդը փոխանցել էր Բալյանների տոհմի ներկայացուցիչներից Սարգիս Բալյանին՝ օսմանյան պալատական ճարտարապետ։ Կղզին տրվել էր Սարգիս Բալյանին ոչ թե որպես նվեր, ինչպես հաճախ է ներկայացվում, այլ պարտքի դիմաց, որ կուտակել էր օսմանյան սուլթանը Բալյանների կառուցած բազմաթիվ շինությունների (մզկիթներ, պալատներ, կամուրջներ և այլն) համար։ Մինչև Հայոց ցեղասպանությունը կղզին կոչվում էր «Սարգիս Բեյ ադասը»՝ պարոն Սարգիսի կղզի։ Կղզու վրա Բալյանները կառուցել էին փոքրիկ երկհարկանի ամառանոց։ 1874թ.Օսմանյան շրջանում այս կղզում բնակվել է նաև հայտնի ծովանկարիչ Այվազովսկին... Կոնստանդնուպոլիս իր չորրորդ այցելության ժ...
Արծկե Հին Արծկեն Վանա լճի մակարդակի բարձրացման հետևանքով ջրածածկ է եղել X—XII դարերից։ Ունեցել է երկու ամրոց՝ մեկը լեռան ստորոտում, որ ամբողջապես ծածկված է ջրով, իսկ մյուսը լեռան գագաթին, որ կանգուն է, բայց ամայի։ Նույնիսկ XX դարի սկզբներին դեռևս նշմարվում էին ջրի մեջ անցած աշտարակների և եկեղեցիների գմբեթների ծայրերը։ Այն լիովին ամայացել է XVII—XIX դարերում։
Անահիտ Սահակեան - Մարինէ վանքում
Տարիներ անց կրկին լսելով այս շատ գեղեցիկ ու մեղեդային աղոթք-երգը,անցյալի հուշեր արթնացնող հուզառատ ապրումներս վերականգնվեցին: Վայելեք այս գեղեցիկ կատարումը:
ՀԻՆ ՄԻ ՆԿԱՐ ՎԵՐՀԻՇԵԼՈՎ. Գէորգ Չաւուշի կինը՝ Հէղինէն... ՉՄՈՌՆԱՆՔ ՀԱՅ ԿՆՈՋ ԱՒԱՆԴԸ ՄԵՐ ԱԶԳԻ ԱԶԱՏԱԳՐՄԱՆ ԵՒ ԱՊԱԳԱԿԵՐՏՄԱՆ ՄԷՋ Սիրան Սեզայի «Երիտասարդ Հայուհի» պարբերականը, որ հայ կնոջ կարեւոր դերը շեշտեց ընտանիքի եւ ընկերութեան մէջ, միշտ կը կրկնէր թէ՝ «Ցեղի մը սիրտը կինն է»։ Սերոբ Աղբիւրի կինը՝ Սօսէն, Ռոստոմի կինը՝ Եղիսաբէթ, Համօ Օհանջանեանի կինը՝ Ռուբինան եւ Սաթենիկ Մատինեան՝ Իշխան Արղութեանի կինը, լաւագոյնս մարմնաւորեցին հայ կնոջ անձնդիր ու անսակարկ մասնակցութիւնը հայ ազգային-ազ ատագրական պայքարին։ Վահէ Հապեշեան «Արմինիըն Ուիքլի»-ի մէջ կը գրէ, որ 2005-ին Այնթապի մէջ Մուրաթ անունով գործաւոր մը հին տան մը փայտէ մէկ բաժինէն հին բացիկ մը գտած է: Բացիկին առջեւի կողմը սեւ, երկար հագուստ հագած, աջ ձեռքին ատրճանակ մը (տասնոց Մաուզեր) եւ ձախ ձեռքին հրացան մը կրող կնոջ մը լուսանկարն է: Անոր կուրծքին խաչկապ կապուած, ինչպէս նաեւ մէջքին կապուած փամփշտակալներ կան: Փամփուշտներուն եւ կաշիներու մէջ հազիւ նշմարելի է անոր ձախ կուրծքին վրան գտնուող լանջասեղ մը կամ մետալ մը: Բացիկին վարի ձախ կողմը անգ...
Աիդա Գրիգորյան: Չորս ծովերի երկիրը (Թուրքիա)
Աիդա Գրիգորյան: Չորս ծովերի երկիրը (Թուրքիա) : Թուրքիայի 97%-ը գտնվում է Ասիա մայրցամաքում, Փոքր Ասիա թերակղզում (հաճախ` Անատոլիա), իսկ 3%-ը` Եվրոպայի տարածքում (նախկինում` Թրակիա, այժմ`...
Ծառաքար ժայռակերտ հին հայկական , միջնադարյան վանական համալիր Թուրքիայի հարավ-արևելքում գտնվող Շութուրայվա գյուղի մոտ հնադարյան հայկական ժայռակերտ եկեղեցական համալիր է գտնվում։ Այն 10-րդ դարի Ծառաքար եկեղեցին է, գտնվել է Մեծ Հայքի Այրարատ նահանգի Գաբեղյան գավառում։ Վանական համալիրը ամբողջությամբ տեղակայված է ժայռի մեջ, արտաքին կառույցները ժամանակի ընթացքում ոչնչացել են։ Վանական ժայռափոր համալիրը մի քանի եկեղեցիներից է բաղկացած, որոնք իրար են կապվում բազմաթիվ մուտքերի միջոցով։ Այն նաև 6 մատուռներ և հարակից այլ կառույցներ ունի։ Վանական համալիրը աչքի է ընկնում իր արտասովոր ճարտարապետական կառուցվածքով և վիմագիր ընդարձակ արձանագրություններով։ Բայց չնայած այդ ամենին, մինչև վերջին ժամանակները ոչ ոք չի զբաղվել այդ բացառիկ կառույցի ուսումնասիրմամբ։ Առաջին անգամ եկեղեցին բացահայտել է շոտլանդացի հետազոտող Ստեփան Սիմը 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին։ Ծառաքարի վանական համալիրը 2-րդ անգամ 2009թ. հետազոտել է սեյսմոլոգ Շիրո Սասանոն, ով եկեղեցական համալիրի մասին փոքրիկ հետազոտական աշխատությո...
Surik Asmaryan: Տիգրան Մեծը և հպատակ 4 թագավորները
Surik Asmaryan: Տիգրան Մեծը և հպատակ 4 թագավորները : Тигран Велики и его васали Տիգրան Մեծը և հպատակ 4 թագավորները, Նոել Կուապել (1628-1707)
ԱՆՄԱՀ ՀԵՐՈՍՆԵՐ...Հայոց Ազգի Սերուցքը... ԷԴԻԿՆ ՈՒ 2 ԱՎՈՆԵՐԸ, ՄՈՆԹԵԻ ՁԵՌՔԻՑ ՇԻՇԸ ՎԵՐՑՆՈՒՄ Է «ԱՐԱԲՈ» ՋՈԿԱՏԻ ԱՎԵՏ ՄԻՐԶՈՅԱՆԸ՝ ԻՄ ՔԵՌԻՆ... ԱՍՏՎԱԾ ՀՈԳԻՆԵՐԸ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻ, ՓԱՌՔ ՄԵՐ ՀԵՐՈՍ ՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐԻՆ...Margarita Hamayakyan Vahan G. Asrabian Աստուած հոգիները լուսաւորէ: Իսկ առաջին պլանի վրայ Արցախեան Ազատագրական Պատերազմի անենաառինքնող և ամենաանբասիր հերոսներէն Վլադիմիր Բալայանն է` «Ազատագրական Բանակ»-ի համահիմնադիրը լեգենդար Լեոնիդ Ազգալդյանի հետ. երկուքն ալ անկուսակցականներ: «Ազատագրական Բանակ»-ը իր կարգապահութեամբ և միաժամանակ ջերմ մթնոլորտով, հաւատով, սիրով ու փոխադարձ վստահութեամբ իր նմանը չէ ունեցած բոլոր ժամանակներու հայկական զինուած կազմաւորումներուն մէջ: խստիւ արգիլուած էր ո՛չ միայն ոգելից ըմպելիք գործածել այլև` ծխախոտ: Վլադիմիր Բալայանը զոհուեցաւ Յունիս 9 1992-ին Մարտակերտի շրջանի Չայլու գիւղի մատոյցներուն:
ՀԻՇԱՏԱԿՆ ԱՐԴԱՐՈՑ ՕՐՀՆՈՒԹՅԱՄԲ ԵՂԻՑԻ... Հավերժի ճամփորդ դարձավ ևս մի լուսավոր հայ՝ՀԱՑ ԲԵՐՈՂԸ(Արթուր Սարգսյան )իր արդար մարդասիրությամբ հաղթելով քծնու անարդարությանը,ապրողներիս թողնելով ողորմած լինելու պատգամը...Անասելի խոր ցավ ու ափսոսանք զգացումը կնիքվում է.«Ով մարդկային արդարություն, թող որ թքեմ քո ճակատին»,- Սիամանթոի տողերով:
Լիլի Տեր-Յան: Ծաղիկների պերճախոս լռությունը ....
Լիլի Տեր-Յան: Ծաղիկների պերճախոս լռությունը .... : Իհարկե,առանց ծաղիկների էլ ես կարող եմ ապրել,սակայն նրանք օգնում են ինձ պահպանելու ինքնահարգանքս,քանզի ապացուցում են ,որ ես ոտքերով ու ձեռք...
Եղիշե Չարենց 120 «Ես եկել եմ դարերից ու գնում եմ հաղթական...». Եղիշե Չարենց «Չարենցը մեր բանաստեղծության վերջին հեղափոխականն է, այսինքն՝ նորարարը: Եվ Չարենց ասելիս նախ և առաջ այս պիտի հասկանալ՝ երբեք չմոռանալու պայմանով: Նա մեր բազմադարյան քերթության սակավաթիվ ձևարարաներից մեկն է»,- Եղիշե Չարենցի մասին ասել է Պարույր Սևակը: ՏԱՂԱՐԱՆ ````````````` Ամեն տեսակ երգ երգեցի — ամենից լավ տաղն է էլի, Սայաթ-Նովի դրախտային, անմահական խա՛ղն է էլի։ Ինչքան էլ լեն դուքաններում ռանգ-ռանգ1 մրգեր ըլին շարած Անմահական մրգերի տեղ — շահնշահի բաղն է էլի։ Բախչի միջի, ծաղիկները ինչքան էլ լավ ջրով անես՝ Ծաղիկների ջուրը ուզած— առավոտվա շաղն է էլի։ Գնա՛ կուզես Ֆռանգստան, ամենամեծ քուչեքը տես՝ Սրտիդ ուզած տեղը միակ — սիրեկանի թաղն է էլի։ Վա՜մ քեզ, Չարենց, լա՛վ իմացի, ականջ արա սիրեկանին Սմեն բանից լավ ու անուշ սիրեկանի դաղն է էլի։ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Երազ տեսա. Սայաթ-Նովեն մոտս էկավ սազը ձեռին, Հրի նման վառման գինու օսկեջրած թասը ձեռին, Նստեց, անուշ երգեր ասավ՝ հին քամանչի մասը ձեռին,...
Չեմ հավատում, թե մեկ ուրիշ լեզու կարող է այդքան մաքուր, մտերմիկ ու վեհապանծ լինել, որքան մեր լեզուն: Հայերենը մի լեզու է, որտեղ կեղծությունն անհնարին է: Իրականում այս լեզուն զարգանում է բացառապես իր ժողովրդին մի ընտանիքում պահելու համար: Եթե լինեին ժամանակակից սրբեր, նրանց տառերը հայերեն կլինեին ու եթե աշխարհն իր համար մի նոր Աստվածաշունչ գրելու լիներ, հայերեն կգրեր: Մյուս լեզուները գիտության կամ մշակույթի առաջընթացի համար են, բայց հայերենը ստեղծվել է մարդկային հարաբերությունների ընդլայնման ու կատարելագործման, նաև մարդկային ոգին ազնվացնելու համար: Վիլյամ Սարոյան
Hasanqef / Western Armenia Հասանքեֆ քաղաքը / Արևմտյան Հայաստան Լսել եք արդյոք հայկական Լաս-Վեգասի մասին? Շատ քչերին է հայտնի ներկայիս Թուրքիայի տարածքում գտնվող հայկական Հասանքեֆ քաղաքի մասին: Հասանքեֆը եղել է հայկական ժամանցային քաղաք, գտնվում է Տիգրիսի ափին: 70 հարկանի ժայռափոր քաղաքը նախատեսված չի եղել անասնապահության և բուսաբուծության համար: Ժամանակին հարուստները Տիգրիս գետով հասնում էին այստեղ միայն զվարճանալու նպատակով: Անվան առաջացումն էլ կապված է "հասան քեֆի" բառերից: Այստեղից է ծագել նաև "քեֆչի Հասան" բառակապակցությունը, որով բնութագրում են զվարճանքներ սիրող մարդկանց: Աղբյուր Armenian Geographic
Հայկական տարազ Սյունիք - Վայոց Ձոր - Արցախ - Մեծ Սյունիքում (որը ներառում է Մեղրին, Կապանը, Գորիսը, Սիսիանը, նաև Եղեգնաձորն ու Վայքը) հագուստն ընդհանուր համալիր ունի, որն ազգագրագետները կոչում են սյունիքարցախյան տարազ: Այս տարազն այն հնագույններից է, որ պահպանվեց մինչև 20-րդ դարի վերջ. նույնիսկ որոշ գյուղերում մինչև 92-93թթ. տատիկներ կային, ովքեր իրենց ավանդական հագուստն էին հագնում: Իսկ Զանգեզո ւրում երկու տեսակի հագուստ կար` «տնամեջի» և «մարդամեջի»: Այն կանաչ-կարմիրի զուգորդությամբ հագուստ է: Սյունիքարցախյան տարազը բաղկացած էր ներքնազգեստից` շապիկից, վարտիքից և վերնազգեստից, որի մեջ մտնում էին արխալուղը, գոտին, մուշտակը, ինչպես նաև գլխի հարդարանքը: Կանանց հագուստն ընդհանրապես կարմիր էր, իսկ տարեցներինը` կանաչ: Սյունիքն իր արմատականությամբ բավականին հետաքրքիր շրջան է, այստեղ հնի և նորի փոխառությունը հետաքրքիր է եղել. հինը` ավանդականը, միշտ էլ պահպանել են: Իսկ ընդհանրապես, կանայք ավելի պահպանողական էին տարազի հարցում, շուտ չեն փոխվել դեպի եվրոպականը: Աղբյուրը` esyes.am
Armenian from Akhaltsikh (early 1910) Հայուհին Ախալցխայից (վաղ-1910թ) Այս հայուհու կերպարը արժանի է միայն Սայաթ-Նովայի սազի հնչյունին..... Քո խենթ աշուղին է՛դ նազ ու խաղով արիր մասնեմաս/* բնագիր Փահրադըն միռած, Շիրինն ասաց` ղարեն էրված իմ. Քաշվիլ է վարդըն, մօդ չի թուղնում` չարէն էրված իմ. Բըլբուլըն ասաց` վարդիս խաթրի խարէն էրված իմ. Տասնումէկ ամիս մունջ իմ կացի` տարէն էրված իմ: Աստուաձ կու սիրիս, զար մի՛ հագնի, զարէն էրված իմ, Մեջլումի նըման ման իմ գալի, եարէն էրված իմ: Չըկայ փաչայի խազինումըն մալ քիզի լայիղ. Հալա չին գուրձի Քիրմանումըն շալ քիզի լայիղ. Օսկէ մատնումըդ դուն դըրիլ իս լալ քիզի լայիղ. Հագիլ իս ատլաս` ռանգն է գուլգազ-ալ քիզի լայիղ: Աստուաձ կու սիրիս, զար մի՛ հագնի, զարէն էրված իմ, Մեջլումի նըման ման իմ գալի, եարէն էրված իմ: Խօսքիրըդ` քաղցըր, լիզուդ` շաքար` շարթի միջումըն. Գարունքվան ծա՛ղիկ, բաց իս էլի մարտի միջումըն. Մազիրըդ ռեհան` փաթըթած է վարդի միջումըն. Կանանչ տերիվէն նամ չըկաթի զարդի միջումըն: Աստուաձ կու սիրիս, զար մի՛ հագնի, զարէն էրված իմ, Մեջլումի նըման...
