«ԵԿԵՂԵՑԻՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ» - երգ, խոսք՝ ՎԱՀԱՆ ԹԵՔԵՅԱՆԻ Դաշնակահար` ԱՆԱՀԻՏ ՄԵ...

«Հովհաննես Թումանյան-150»-Օրհնյալ Տարեդարձ🎂
Գորգ «Լոռի» - Հայկական գորգ - Անուշ եւ Սարո, 20-րդ դար, Տարին 1971Չափ 195x130 թիվ 2355Ծագումը `Երեւան,« Հայգորգ »արտադրական միավոր
Rug ''Lori'' - Armenian Carpets-Anush and Saro, 20th century, Year 1971 Size 195x130 No. 2355Origin: Yerevan, “Haygorg” production unit

Հատվածներ « ԱՆՈՒՇ » պոեմից
Նախերգանք
(Համբարձման գիշերը)
Բազմած լուսնի նուրբ շողերին,
Հովի թևին՝ թըռչելով՝
Փերիները սարի գըլխին
Հավաքվեցին գիշերով։

— Եկե՜ք, քույրե՜ր, սեգ սարերի
Չըքնաղագեղ ոգիներ,
Եկե՜ք, ջահել սիրահարի
Սերը ողբանք վաղամեռ։

Օխտն աղբյուրից ջուր է առել
Կույս սափորով, լուռ ու մունջ,
Օխտը ծաղկից ծաղիկ քաղել,
Կապել սիրո ծաղկեփունջ։

Ջուրն ու ծաղիկ աստղունք դըրել,
Խընդիրք արել աստղերին,
Փափագ սըրտով խընդիրք արել՝
Բարի ժըպտան իր սերին…

Ափսո՜ս, Անո՜ւշ, սարի ծաղիկ,
Ափսո՜ս իգիթ քու յարին.
Ափսո՜ս բոյիդ թելիկ-մելիկ,
Ափսո՜ս էդ ծով աչքերին…։

Ու նըրանց հետ՝ ցող-արցունքով
Լըցված սըրտերն ու աչեր՝
Սարի ծաղկունք տըխուր սյուքով
Հառաչեցին էն գիշեր։

— Վուշ-վո՜ւշ, Անո՜ւշ, վուշ-վո՜ւշ, քուրի՜կ,
Վո՜ւշ քու սերին, քու յարին…
Վուշ-վո՜ւշ, Սարո՜, վուշ-վո՜ւշ, իգի՜թ,
Վո՜ւշ քու սիրած սարերին…

— Եկե՜ք, քույրե՜ր, սեգ սարերի
Չըքնաղագեղ ոգիներ…
Ու փերիներն էսպես տըխուր
Երգում էին ողջ գիշեր։

Կանչում էին հըրաշալի
Հընչյուններով դյութական,
Ու հենց շողաց ցոլքն արևի՝
Անտես, անհետ չըքացան։

Խոր սուզվեցին ակն աղբյուրի,
Մըտան կաղնին հաստաբուն,
Ու լեռնային վըտակների
Ալիքները պաղպաջուն։

Առաջին երգ
Կանչում է կրկին, կանչում անդադար
Էն չքնաղ երկրի կարոտը անքուն,
Ու թևերն ահա փռած տիրաբար՝
Թռչում է հոգիս, թռչում դեպի տուն։
Ուր որ հայրենի օջախի առաջ
Վաղուց կարոտով սպասում են ինձ,
Ու ձմրան երկար գիշերը նստած
Խոսում են Լոռու հին֊-հին քաջերից։

Դեպ էն սարերը, որ վես, վիթխարի,
Հարբած շարքերով բռնած շուրջպարի,
Հսկա շուրջպարի բռնա՛ծ երկնքում,
Հրճվում են, ասես էն մեծ հարսանքում
Պերճ Արագածի նազելի դստեր,
Որ Դև֊-Ալ, Դև֊-Բեթ և այլ հսկաներ,
Խոիխոլ հսկաներ հնոց աշխարհի,
Փախցրին բերին անառիկ Լոռի։

II

է՜յ հին ծանոթներ, էյ կանաչ սարեր,
Ահա ձեզ տեսա ու միտս ընկան,
Առաջս եկան երջանիկ օրեր,
Սիրելի դեմքեր, որ հիմի չըկան։
Անցել են, ոնց որ ծաղկունքը պես-պե ս,
Որ անցած գարնան կային ձեր լանջում.
Անցել ձեր գլխի հերվան ձյունի պես,
Բայց եկել եմ ես նր՚անց եմ կանչում։
Ողջույն ձեզ, կյանքիս անդրանիկ հուշեր,
Որբացած հոգիս ողջունում է ձեզ,
Թռչուն կարոտով փնտրում ձոր ու լեռ,
Դյութական ձայնով կանչում է հանդես։
Դո՚ւրս եկեք կրկին շիրմից խավարից,
Դուրս եկեք տեսնեմ, շոշափեմ, լսեմ,
Կյանքով շնչեցեք, ապրեցե՚ք նորից,
Լցրե՛ք պոետի հաճույքը վսեմ

III

Եվ մութ այրերից մամռոտ ժայռերի,
Թավուտ ծմակի լոին խորքերից,
Մանուկ հասակիս հնչուն ծիծաղի
Արձագանքն ահա լսում եմ նորից։
Թնդում է զվարթ աղմուկը բինի,
Բարձրանում է ծուխն իմ ծանոթ ուրթից
Ու բոլորն, ահա, նորից կենդանի
Ելնում են աշխույժ վաղորդյան մ ութից,
Ու թա՜րմ, ցողապատ լեռների լանջում…
Սուս… ակա՛նջ արա,–֊ հովիվն է կանչում.

Երկրորդ երգ. Համբարձման առավոտը

Համբարձումն եկավ, ծաղկունքը ալվան
Զուգել են հանդեր նախշուն գորգերով:
Փունջ-փունջ աղջիկներ սարերը ելան
Վիճակ հանելու աշխույժ երգերով:
-Համբարձում յա´յլա,
Յայլա´ ջան, յա´յլա,
Սև սարեր, յա´յլա,
Յայլա´ ջան, յա´յլա:

Երգ ու բույր խառնած,
Թև-թևի բըռնած
Զուգում են լեռներ,
Ծաղիկ են քաղում,
Ծաղկի հետ խաղում,
Ինչպես թիթեռներ:

-Համբարձում յա´յլա,
Յայլա´ ջան, յա´յլա,
Լավ օրեր, յա´յլա,
Յայլա´ ջան, յա´յլա:

Եկավ Համբարձում
Ծաղկով զարդարված,
Մեր բախտին հարցում.
-Ո՞վ է մեզ գւրված:

XXIX

Համբարձման գիշեր, էն դյութիչ գիշեր,
Կա հըրաշալի, երջանիկ վայրկյան.
Բացվում են ոսկի երկընքի դըռներ,
Ներքև պապանձվում, լըռում ամեմ բան,
Ու աստվածային անհաս խորհըրդով

Լըցվում բովանդակ Նըրա սուրբ գըթով։

Էն վեհ վայրկենին չըքնաղ գիշերի՝
Երկընքի անհո՜ւն, հեռու խորքերից,
Անմուրազ մեռած սիրահարների
Աստղերը թըռած իրար են գալիս,
Գալի՜ս՝ կարոտով մի հեղ համբուրվում
Աշխարհքից հեռո՜ւ, լազուր կամարում։