Հեղափոխական մի կյանք՝ Զաբել Եսայան
Այսօր ազգային-հասարակական գործիչ, գրող Զապել Եսայանի ծննդյան օրն է
Զապել Եսայանը ծնվել է 1878թ. փետրվարի 4-ին Օսմանյան կայսրության Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:
«Կինը աշխարհ չէ եկած մինակ հաճելի ըլլալու համար։ Կինը եկած է իր խելքը, մտային, բարոյական եւ ֆիզիքական յատկութիւնները զարգացնելու համար։ Ինքզինքնին յարգող բոլոր կիներուն իտէալը միայն հաճելի ըլլալը պէտք չէ ըլլայ, այլ երկրիս վրայ գործօն բարերար տարր մը դառնալը»…
Այս խոսքերը պատկանում են Զապել Եսայանին, ով հայտնի է դարձել որպես գրող անցյալ դարի սկզբին՝ 30 տարին դեռ չբոլորած:
Զապէլ Եսայեան` աշխարհի ամենաքաջ կանանց 5-ին մէջ:
20-րդ դարասկիզբի լրագրող, բանաստեղծ եւ գրող Զապէլ Եսայան ճանչցուած է աշխարհի ամենաանվախ 5 կիներէն մէկը ամերիկեան Refinery29-ի լրատուամիջոցի վարկածով:
Ըստ պարբերականին, «Եսայեանը կնոջ անթերի օրինակ է, որ ապրած է այն ժամանակներուն մէջ, երբ շատ վտանգաւոր էր ցոյց տալ իր խելքն ու ուժը»::
Զապէլ Եսայեան իր ժամանակներու ամենակրթուած հայուհիներէն եղած է: Ծնած է 1878-ին Կ․Պոլիս: Սկզբնական կրթութիւնը ստանալով Սկիւտարի Սբ Խաչի դպրոցին մէջ` ան տեղափոխուած է Փարիզ եւ շարունակած ուսումը Սորպոնի համալսարանին մէջ:
1900-ին ան ամուսնացած է նկարիչ Տիգրան Եսայեանի հետ եւ 2 երեխայ ունեցած: 1908-ին ան վերադարձած է Կ.Պոլիս` դառնալով հայերու հանդէպ թրքական իշխանութիւններու բռնութիւններուն ականատեսը: Ատանայի ջարդերու ատեն ստեղծուած պատուիրակութեան կազմին մէջ 1909-ին Եսայեան մեկնած է Կիլիկիա, «Ազատամարտ» թերթին մէջ տպագրած է յօդուածներ աղէտի մասին: Կիլիկիոյ հայութեան ողբերգութիւնը նկարագրած է «Աւերակներու մէջ» (1911) գիրքին մէջ:
1915-ին խոյս տալով ձերբակալութենէն` ապաստանած է Բուլղարիա, ապա Թիֆլիս, ցեղասպանութեան մասին յիշողութիւններ հրատարակած է Բաքուի «Գործ» ամսագրին մէջ: 1918 թուականին Մերձաւոր եւ Միջին Արեւելքի երկիրներուն մէջ կազմակերպած է հայ տարագիրներու եւ ողբերու հաւաքման ու տեղաւորման գործը: Այդ տարիներուն գրած է «Վերջին բաժակը» (1916), «Հոգիս աքսորեալ» (1919) վիպակները, բողոքած է քաղաքական եւ ընկերային անարդարութիւններու դէմ:
1933-ին Եսայեան հաստատուած է Խորհրդային Հայաստան: Ան հրատարակած է յօդուածներ` նուիրուած գրականութեան ու արուեստի հարցերուն, կատարած թարգմանութիւններ: 1936-ին գրողներու միութեան մէջ իր ելոյթին կը յաջորդէ ձերբակալութիւնը: Բաքուի բանտէն գրողին գրած նամակները խօսուն են` նոյն տոկուն, խիզախ կեցուածքը: Անոր կեանքի ողբերգական աւարտը` ողբերգական մահուան հանգամանքները մինչ այժմ անյայտ են:
1937ին կը դառնայ Ստանիլեան հալածանքներու զոհ, կ'աքսորուի եւ կը մեռնի 1943ին Սիպիրիոյ մէջ:
Այսօր ազգային-հասարակական գործիչ, գրող Զապել Եսայանի ծննդյան օրն է
Զապել Եսայանը ծնվել է 1878թ. փետրվարի 4-ին Օսմանյան կայսրության Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:
«Կինը աշխարհ չէ եկած մինակ հաճելի ըլլալու համար։ Կինը եկած է իր խելքը, մտային, բարոյական եւ ֆիզիքական յատկութիւնները զարգացնելու համար։ Ինքզինքնին յարգող բոլոր կիներուն իտէալը միայն հաճելի ըլլալը պէտք չէ ըլլայ, այլ երկրիս վրայ գործօն բարերար տարր մը դառնալը»…
Այս խոսքերը պատկանում են Զապել Եսայանին, ով հայտնի է դարձել որպես գրող անցյալ դարի սկզբին՝ 30 տարին դեռ չբոլորած:
Զապէլ Եսայեան` աշխարհի ամենաքաջ կանանց 5-ին մէջ:
20-րդ դարասկիզբի լրագրող, բանաստեղծ եւ գրող Զապէլ Եսայան ճանչցուած է աշխարհի ամենաանվախ 5 կիներէն մէկը ամերիկեան Refinery29-ի լրատուամիջոցի վարկածով:
Ըստ պարբերականին, «Եսայեանը կնոջ անթերի օրինակ է, որ ապրած է այն ժամանակներուն մէջ, երբ շատ վտանգաւոր էր ցոյց տալ իր խելքն ու ուժը»::
Զապէլ Եսայեան իր ժամանակներու ամենակրթուած հայուհիներէն եղած է: Ծնած է 1878-ին Կ․Պոլիս: Սկզբնական կրթութիւնը ստանալով Սկիւտարի Սբ Խաչի դպրոցին մէջ` ան տեղափոխուած է Փարիզ եւ շարունակած ուսումը Սորպոնի համալսարանին մէջ:
1900-ին ան ամուսնացած է նկարիչ Տիգրան Եսայեանի հետ եւ 2 երեխայ ունեցած: 1908-ին ան վերադարձած է Կ.Պոլիս` դառնալով հայերու հանդէպ թրքական իշխանութիւններու բռնութիւններուն ականատեսը: Ատանայի ջարդերու ատեն ստեղծուած պատուիրակութեան կազմին մէջ 1909-ին Եսայեան մեկնած է Կիլիկիա, «Ազատամարտ» թերթին մէջ տպագրած է յօդուածներ աղէտի մասին: Կիլիկիոյ հայութեան ողբերգութիւնը նկարագրած է «Աւերակներու մէջ» (1911) գիրքին մէջ:
1915-ին խոյս տալով ձերբակալութենէն` ապաստանած է Բուլղարիա, ապա Թիֆլիս, ցեղասպանութեան մասին յիշողութիւններ հրատարակած է Բաքուի «Գործ» ամսագրին մէջ: 1918 թուականին Մերձաւոր եւ Միջին Արեւելքի երկիրներուն մէջ կազմակերպած է հայ տարագիրներու եւ ողբերու հաւաքման ու տեղաւորման գործը: Այդ տարիներուն գրած է «Վերջին բաժակը» (1916), «Հոգիս աքսորեալ» (1919) վիպակները, բողոքած է քաղաքական եւ ընկերային անարդարութիւններու դէմ:
1933-ին Եսայեան հաստատուած է Խորհրդային Հայաստան: Ան հրատարակած է յօդուածներ` նուիրուած գրականութեան ու արուեստի հարցերուն, կատարած թարգմանութիւններ: 1936-ին գրողներու միութեան մէջ իր ելոյթին կը յաջորդէ ձերբակալութիւնը: Բաքուի բանտէն գրողին գրած նամակները խօսուն են` նոյն տոկուն, խիզախ կեցուածքը: Անոր կեանքի ողբերգական աւարտը` ողբերգական մահուան հանգամանքները մինչ այժմ անյայտ են:
1937ին կը դառնայ Ստանիլեան հալածանքներու զոհ, կ'աքսորուի եւ կը մեռնի 1943ին Սիպիրիոյ մէջ:
Комментарии
Отправить комментарий