«ԵԿԵՂԵՑԻՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ» - երգ, խոսք՝ ՎԱՀԱՆ ԹԵՔԵՅԱՆԻ Դաշնակահար` ԱՆԱՀԻՏ ՄԵ...

ՀԱՅՈՒՀԻ
Սուրբ Շուշան-Վարդենի (409-475 թթ.)
Շուշան-Վարդենին՝ Հայոց սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանի դուստրը, որի աճյունն ամփոփված է Վրաստանում, հայ եւ վրաց եկեղեցիների կողմից ճանաչվել է որպես ընդհանրական սուրբ:

451 թվականի Ավարայրի ճակատամարտից հետո՝ հաջորդ տասնամյակում, Շուշանն ամուսնացել էր վրաց Աշուշայի որդու՝ Վազգենի հետ, որը փոխարինել էր հորը և «բդեշխի» կոչում ստացել: Սակայն, քաղաքական նկատառումներով Վազգենն ուրանում է քրիստոնեությունն ու ամուսնանում պարսկուհու հետ: Քրիստոնեական դաստիարակություն ստացած Շուշանիկը դրանից հետո մերժում է հավատուրաց ամուսնուն և զրկում նույնիսկ իր երեխաներին տեսնելու հնարավորությունից: Իսկ ինքը փակվում է Ցուրտավի եկեղեցուն կից մութ ու խոնավ մի խցում: Իհարկե, ամուսինն ամեն ինչ անում է, որպեսզի Շուշանը ևս ուրանա քրիստոնեությունը՝ ընդհուպ դիմելով ծեծի ու չարչարանքների ենթարկելով նրան, բայց փորձերն ապարդյուն են անցնում, Շուշանը մնում է անդրդվելի: Նրա չարչարանքները տևում են վեց տարի, յոթերորդի տարվա սկզբին՝ Շուշանը մահանում է։ Նա պատմության մեջ հիշատակվում է ոչ միայն որպես սրբադասված հայուհի, այլև՝ գաղափարական կնոջ միջնադարյան իդեալ:

Святая Шушан-Вардени (409-475 гг.).
Шушан-Вардени была дочерью армянского военачальника Вардана Мамиконяна. Ее прах покоится в Грузии. Грузинская православная и Армянская апостольская церкви признали ее всеобщей святой мученицей.

В следующем десятилетии после Аварайрского сражения 451 года, Шушан вышла замуж за сына правителя Южного Картли Варскена, который заменил своего отца и получил звание «бдешха». Но, исходя из политических соображений, Вазген отворачивается от христианства и женится на персиянке, пообещав персидскому шаху обратить в зороастризм и первую жену и детей. После этого Шушан, получившая христианское воспитание, отвергает отрекшегося от веры супруга и лишает его возможности даже видеть собственных детей. Сама она запирается в темной и влажной келье в церкви Цуртави.

Конечно, супруг делает все возможное, чтобы Шушан также отреклась от христианства, подвергая ее жесточайшим истязаниям, но его попытки не достигают своей цели. Шушан остается непоколебимой. В народе ее нарекают «духовной цевницей». Ее духовник Яков Цуртавели в своем сочинении «Мученичество святой царицы Шушаник» пишет о многочисленных чудесах, совершённых Шушан ещё при жизни. Ее мучения длятся шесть лет, а в начале седьмого года Шушан умирает. В истории она осталась не только как армянка, причисленная к лику святых, но и в качестве средневекового идеала женщины.

0